20 bài văn Nghị luận xã hội ôn thi THPTQG Ngữ Văn hay nhất

Đề1:Hãyviếtđoạnvăn(khoảng200chữ)trìnhbàyquanđiểmcủaanh/chịvềcâunóisau“Đôikhicóthểbạnđinhầmđường,nhưngnếubạnvẫncứđi,nócóthểlàconđườngmới”Cuộcđờimỗingườitựanhưmộthànhtrìnhdàivàkhôngphảilúcnàohànhtrìnhấycũngsuônsẻ,dễdàng,cómộtdanhngônchorằng“Đôikhicóthểbạnđinhầmđường,nhưngnếubạnvẫncứđi,nócóthểlàconđườngmới”–mộtlờinhắngửiđầyýnghĩavềsựcốgắng,kiêntrìtrongcuộcsống.Mỗichúngtađềucómộtmụctiêu,mộtướcmơđểtheođuổi.Trênhànhtrìnhchinhphụcthànhcông,cóbiếtbaogiannan,khókhăn,chônggai,thửthách,thậmchícảthấtbạivàtuyệtvọng,đóchínhlàlúcbạncảmthấybảnthân“đangđinhầmđường”.Cólẽcôngviệchaycáchlàmmàbạnđangtheođuổiđãvượtquásứccủabảnthân,khôngphùhợpvớihoàncảnh.Nhưng“nếubạnvẫncứđi,nócóthểlàconđườngmới”,cứcốgắng,cứvươnlên,khắcphụcmọithiếusót,bấtchấpmạohiểmthìcuốicùng,hướngđivàcáchlàmấysẽmởramộtcánhcửamớicủanhữngkếtquảvàgiátrịbấtngờ.Đóchínhlàýnghĩamàcâudanhngônmuốntruyềncảmhứngđếnchochúngta.Cóbiếtbaongườiđãđiđếnthànhcôngbằngcáchấy.MarkZuckerberg–ngườisánglậpFacebook,mạngxãhộitoàncầuđãcólúcmuốndừngchânbởiquánhiềukhókhănđặcbiệtlàsựphảnđốicủamọingười.BởiviệcanhtừbỏHarvard,từbỏsựnghiệpcủamộtvậnđộngviênđấukiếmđểtheođuổiướcmơchínhlàmộtbướcđisailầmtrongmắtnhiềungười.Nhưngrồichàngtraitrẻấyvẫntiếptụckiêntrì,sángtạovàrồiđạtđếnthànhcôngkhisánglậpđượcmạngxãhộilớnnhấthànhtinhvàtrởthànhtỷphúkhichỉchưađến30tuổi.Anhđãchinhphụcđược“conđườngmới”dochínhmìnhkiếmtìm.Đãbaogiờbạntựhỏiliệumìnhcódámmạohiểmnhưthếhaymỗikhigặpvướngmắc,bạnsẽlậptứclùilạivàtừbỏướcmơ.Nếukhôngthửvượtquakhókhăn,thửđặtchânđếnnhững“vùngđấtmới”màchỉphụthuộchayđitheolốimòncủanhữngngườiđitrướcthìdùcóđếnđíchcũngchỉlàsựlặplại,bắtchướcngườikhácmàthôi.Nhữngdấuchânkhôngmangtênchínhbạn.Tìmhướngđimới,sángtạođiềuchưacóbaogiờcũngcầnnhiềunỗlựcvàkiêntrì,cốgắnghơncảngànlầnnhưngvìthếtráingọt,sựthànhcôngmànómanglạicũngtỏasáng,cóýnghĩahơnrấtnhiều.Cuộcsốngluôncầnnhữngconngườidámnghĩ,dámlàm.Làthếhệtrẻđiềunàycàngtrởnênquantrọnghơnbaogiờhết,trongcôngviệchaycuộcsốnghãyluônsángtạo,dámdấnthânvàonhữngtháchtứcmới.“Đôikhicóthểbạnđinhầmđường,nhưngnếubạnvẫncứđi,nócóthểlàconđườngmới”đãtruyềnchotôisứcmạnh,niềmtinđểđitiếphànhtrìnhtuổitrẻđangmởraphíatrước,khôngdámđi,khôngsángtạothìkhóđiđếnđíchcủathànhcông.Đừngbaogiờđểbảnthândừngchânởnhữnglốimònbạnnhé!Đề2:Trongbài“Thơtựsự”,nhàthơNguyễnQuangVũcóviết“Hạnhphúcnhưbầutrờinàyvậy/Khôngchỉdànhchomộtriêngai”.Hãybàytỏquanđiểmcủaanh/chịvềýkiếntrênbằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Trongcuộcsống,mỗichúngtađềucómộtmụctiêu,mộtướcmơđểtheođuổi.Nhưngcólẽ,khátvọnglớnlaonhấtđóchínhlà“Hạnhphúc”.VànhàthơNguyễnQuangVũđãdànhngòibútcủamìnhđểviếtnênnhữnglờinhắngửiýnghĩa“Hạnhphúccũngnhưbầutrờinàyvậy/Khôngchỉdànhchomộtriêngai”–mộtthôngđiệpnhẹnhàngmàsâusắcvềhạnhphúc.“Bầutrời”nếutheocáchlýgiảithôngthườngchínhlàthựcthểrộnglớn,vôthủyvôchung,làcủachungtấtcả,làbầukhíquyểnmàtahítthởhàngngày.Cònkhibạncócảmgiácbìnhan,hàilòngtrongcuộcsốngthìđóchínhlà“hạnhphúc”.Quanniệm“Hạnhphúcnhưbầutrời”chínhlàmuốnnhấnmạnhhạnhphúclàmónquàcủathượngđếdànhchocảnhânloạivàvạnvậttrênthếgiới.Nhưngcũngvìthếmàkhôngaicóthểômtrọnđượchạnhphúcchomình.Hạnhphúcluônbaobọcquanhchúngta,càngnhiềungườihạnhphúc,bầutrờichungấycàngrộnglớn.Vàtasẽcànggầnbầutrờiấyhơnkhitabiếtvươnlênvàcốgắng.Nhưvậy,trongcuộcsống,muốncảmnhậnvầnghàoquangrạngngờicủahạnhphúc,chúngtakhôngchỉcầnnỗlực,cốgắngmàcòncảsựsansẻ,giúpđỡmọingườiđểhạnhphúcđếnmuônnơi.Chúngtavẫnthườngnghĩhạnhphúclàđiliềnvớisởhữu,nghĩalàgắnliềnvớichữ“có”:cósứckhỏe,cótiềnbạc,cócôngviệcổnđịnh,cógiađìnhtốt…nhưngchưachắcnhữngđiềuđóđãđảmbảomộtcảmgiáchạnhphúc.Nhữngcái“có”đóphảichăngrấtphùphiếm.Nếubạncảmthấyhạnhphúckhimuađượccănnhàmớiliệucảmgiácấycókéodài1tuầnhaykhinhậnđượcmộtvịtrícaotrongcôngviệcliệusẽhạnhphúctrongbaolâu?Thựctếchothấynhữngngườihạnhphúcthựcsựlàngườibiếtcânbằngvàsansẻ.Biếtchođi,biếtgiúpđỡngườikhácthìhạnhphúcsẽtựtìmđếntâmchúngta.ChắchẳncácbạnđãngheđếnviệclàmthiệnnguyệncủaMCPhanAnh.Anhđãbỏrahàngtrămtriệuđồngvàcôngsứccủamình,đồngnghiệpđểmuanhữngmónquàchođồngbàomiềnTrungbịlũlụt.Trướchìnhảnhnhândâncócáiăn,cáimặcsaunhữngngàybãolũ,nhìnnhữngnụcườicủahọ,anhđãtâmsựrằng“Tôithựcsựcảmthấyrấtvui,dùhànhtrìnhcónhiềukhókhănnhưngnhưcóphépmàu,tôichưatừngmộtlầnmệtmỏi”.Cólẽ,khiđượcchođi,nhìnthấynụcười,niềmvuicủanhữngngườinhậnlại,đóchínhlàgiâyphúthạnhphúcnhất.Bởilẽ,khisởhữuquánhiều,tasẽhaotâmđểlolắng,bảovệbáuvậtcủamình,khôngcòntậnhưởngcuộcsốngđúngnghĩa.Nhưngkhibiếtsẻchia,bautrờihạnhphúcsẽngàycàngmởrộng,tỏaánhnắngấmápđếnmuônnơi.Vìvậy,hãyluônbiếtquantâm,yêuthươngđếnnhữngngườixungquanh,hãyluôngiữsợidâyliênkếtgiữahạnhphúccánhânvàtậpthể.HãycùngtôivàmọingườiđểmónquàmangtênHạnhphúcquýgiáđếnvớimuônnơi,vượtmọikhônggian.Đề3:Trongbứcthưgửihiệutrưởngnơicontraimìnhtheohọc,TổngthốngAbrahaLinhconviết“Xinhãydạycháutránhxasựđốkỵ”.Anh/chịcósuynghĩgìvềlờinhắngửiđó?Hãytrìnhbàyquanđiểmbảnthânbằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Mỗichúngtakhôngphảiđềuđượctạonêntừnhữngphầntươiđẹp,cónhữnggóctốiuámmàmỗingườiluôncốgắngkhắcphục.Vàcólẽ,haichữ“đốkỵ”làđiềumàkhôngaimongmuốnnhưngnólạiluônhiệnhữumạnhmẽtrongta.TrongbứcthưcủaTổngthốngMỹAbrahamLincolngửithầyhiệutrưởngngôitrườngnơicontraiôngtheohọc,ôngđãviết“Xinhãydạycháutránhxasựđốkỵ”.Dùbứcthưđãđượcviếthơn200nămtrướcnhưngdườngnhưlờinhắngửicủaôngvẫncònvẹnnguyêngiátrị.“Đốkỵ”làmộtthóixấuphổbiếntrongxãhội.Đólàcảmgiácghenghét,hậmhực,uấtứctrướcsựthànhcông,trướcsựuyviệthoặctrướcuytíncủangườikhác.NhàvănTạDuyAnhđãnói“thóighentịlàmộtthuộctínhcủaconngười–luônluônẩnnáutrongchúngtavàluônluônchờthờicơđểnhảybổvàochiphốinhữngsuynghĩ,ứngxử,hànhđộngcủata…cáiconrắnghentức,đốkịsẽtìmcáchkhuấtphụclýtríđểngócđầudậytácoaitácquái”.Nhưvậy,tổngthốngLincolnkhôngchỉmuốnnhắngửiđếnsựgiáodục–hãydạytrẻemtránhxagóctốiđốkỵđómàcònhướngđếntấtcảmọingười,chúngtacầnchungtayđểloạibỏnó.Sựđốkỵbắtnguồntừđâu.Nósẽxuấthiệnkhitathấyxấuhổbởikhôngthànhcônghaycóđượcđiềugìđónhưnhữngngườikhác.Nócũnglenlỏikhitamuốnsởhữuthànhcông,danhvọng,…nhưnglạikhôngchịucốgắng,khônghọctập.Đãbiếtbaocâuchuyệnvềsựđốkỵ.Trongtruyệncổtích“SọDừa”,haicôchịvìghenghét,đốkỵvớiemlấyđượcSọDừa–khichàngđãtrởnênkhôingômàhãmhạichínhemgáiruộtcủamình.Nhưngrồichínhhọlạiphảigánhchịuhậuquả.Haynhưsựviệc,mộtloạtnhững“anhhùngbànphím”đãrasứcđểchỉtrích,bôinhọMCPhanAnhkhianhcóđượcsựtincậycủađôngđảongườidânđểđónggópvàoquỹtừthiệncủamình.Đốkỵgâyravôvànnhữnghậuquả.Đốivớicánhân,nólàmthuichộtnhữngtìnhcảmtốtđẹp,nhiềumốiquanhệthiêngliêng,làmchoconngườitrởnênnhạtnhẽo,tầmthường,thậmchíđộcác,íchkỉ.Đốivớixãhội,nókìmhãmtàinăng,cảntrởpháttriểnhaykéolùisựpháttriểncủalịchsử.Trongquátrìnhhọctậpvàrènluyệnđểhoànthiệnnhâncáchcủamình,chúngtaphảidũngcảm,phảikiênquyếtloạibỏthóighentị“Đừngđểchoconrắnghentịluồnvàotrongtim.Đólàmộtconrắnđộc,nógặmmònkhốiócvàlàmđồibạitráitim”(Ét-môn-đôA-mi-xi).Thayvìghenghét,hãycoithànhcôngcủangườikháclàtấmgươngđểchúngtahọctập,noitheo,phấnđấu.Cuộcsốngsẽrạngrỡ,tươiđẹphơnnếukhôngcònsựhiệnhữucủa“đốkỵ”.Đề4:LãnhđạohuyềnthoạicủaApple,SteveJobstừngphátbiểu:Đôikhibạnsẽmắcsailầmkhisángtạo.Điềuquantrọnglàphảinhanhchóngthừanhậnnóvàtiếptụcphấnđấu.Từcâunóitrên,bằngđoạnvănkhoảng200từtrìnhbàyvềvaitròcủasựsángtạotrongcuộcsốnghiệndại.Đôikhitrongcôngviệcbạncảmthấybếtắckhiluônchỉđitheolốimònmàngườikhácđãvạchsẵnnhưnglạisợvàkhôngdámtựmìnhbứtphá.VậythìhãynhớđếnlờinớicủaSteveJobs“Đôikhibạnsẽmắcsailầmkhisángtạo.Điềuquantrọnglàphảinhanhchóngthừanhậnnóvàtiếptụcphấnđấu.”–mộtthôngđiệptruyềnđếnchochúngtathậtnhiềunănglựcvàcảmhứng.Sángtạolàhoạtđộngcủaconngườikhitìmthấyvàlàmnêngiátrịvậtchấtvàgiátrịtinhthầnmớimẻmàtrướcđóchưacó.Đôikhibạnsẽmắcsailầmkhisángtạomuốnnhắcmỗichúngtaýthứcvềviệcrủirolàđiềuhoàntoàncóthểxảyrakhichúngtasángtạobởikhôngphảicứsángtạolàđượccôngnhậnvàđemlạinhữngkếtquảđúngnhưnhữnggìchúngtamongmuốn.CâunóicủaSteveJobsmuốnkhẳngđịnhsángtạolàđiềuvôcùngquantrọngnhưngkhôngphảilàđiềudễdàngtrongđờisốngmỗiconngười,cầnphảivượtquanhữngkhókhăncũngnhưthấtbạitrongquátrìnhsángtạođểtiếptụccốgắnghoànthiệncôngviệccủamình.Sángtạolàtìmranhữngthứmớimẻmàtrướcđóconngườichưatìmra.Cuộcsốnglàchuỗinhữngbíấnđòihỏiconngườiphảitìmkiếmmộtcáchcóýthứcvàbỏnhiềucôngsứcmớithấyđược.Khitìmthấymộtđiềugìmàtrướcđóngườikhácchưatừngnghĩđếnhoặcchưatừngbiếtđếnđượccoilàbướcđầutiêncủaviệcsángtạo.Sángtạocònlàlàmnênnhữngđiềumớimẻmàtrướcđóconngườichưalàmđược.Đócóthểlàviệctạonênmộtýtưởngđộtphátrongcôngviệchoặctừýtưởngđópháttriểnthànhnhữngsảnphẩmthựctế,hiệnhữu.Mộtsựsángtạothànhcônglàkhisángtạođóđượcđưavàotrongthựctế,ýtưởngđượcsửdụngtrongcôngviệc.Khisángtạođạtđếnmứcđộcaonhất,nóđượchiệnthựchóathànhnhữngphátminhkhoahọc,nhữngbằngsángchếcógiátrịcủanhữngnhàphátminh.Đólàkếtquảđượccôngnhận,đượctônvinhvàđemlạinhiềulợiíchchoxãhội.Trongcuộcsống,sángtạođemlạichoconngườinhữnglợiíchgìđềkhiếncôngviệctrởnênhiệuquảhơn?Xãhộicónhữngconngườibiếtsángtạosẽtìmranhữnggiátrịmới,khaipháthêmnhữngchântrờitrithứcmới.Côngviệcsẽđượcgiảiquyếtmộtcáchhiệuquảhơnnếuconngườibiếtsửdụngsựsángtạocủamìnhmộtcáchthíchđángvớihoàncảnh.Conngườimangtrongmìnhbảnchấtsángtạosẽvậnđộngsuynghĩmộtcáchtíchcực,khôngdựavàonhữngđiềusẵncómàbỏquênnhữngnănglựctiềmẩnhoàntoàncóthểpháthuycủabảnthân.Mồingườilàmộtcáthểriêngbiệtkhônggiốngai,tấtcảđềucóthểtạonênnhữngýtườngđộtphá,nhữngsángtạocóíchtrongxãhội.Cuộcsốngsẽtrởthànhthếnào,xãhộisẽtrởnêntụthậurasaonếukhôngcósựsángtạocủaconngười?Cuộcsốngkhôngcósựsángtạolàmộtcuộcsốngnghèonànbởicuộcsốngđóchibiếtphụthuộcvàonhữngđiềucósẵn.Ngườikhôngcỏsựsángtạolàngườichỉbiếtlàmtheonhữnggìđãđượcđịnhhìnhtừtrướcmàkhôngbiếtpháthuynhữngcátínhsángtạocủamình,khôngpháthuyđượcnhữnggiátrịtưthân,xãhộivìthếcũngtrởnêntrìtrệ,khôngpháttriểnvìkhôngcógiátrịmớiđượchìnhthành.Sángtạolàphẩmchấttốtvàđượckhuyếnkhíchnhưngchúngtaphảibiếtsángtạođúnglúc,đúngchỗ,đúngmứcđộ,khôngtháiquáđềdẫnđếnhậuquảngượclại.Cónhữngtrườnghợpphácáchkhôngđúngchỗsẽdẫnđếnnhữnghậuquảkhônlường.Bêncạnhsựsángtạo,mỗiconngườicầnpháttriểncácphẩmchấtkháctronghọctậphaycôngviệcnhưsựkiêntrìtrongcôngviệc,sựquyếtđoántrongviệcgiữvữnglậptrườngcủabảnthânđểlàmchophẩmchấtsángtạođượcpháthuymộtcáchcaođộnhất.Đề5:Hãytrìnhbàyquanđiểmcủaanh/chịvềviệcgiữgìntiếngmẹđẻvàhọctậptiếngnướcngoài.Trongthờigiangầnđây,việcmộtsốbạntrẻthích“sinhngoại”,sửdụngtiếngnướcngoàithaychotiếngViệtđãgâyranhiềutranhluận.Vớitôi,tiếngmẹđẻvẫnlàđiềumàchúngtaphảigìngiữ,làdisảnquýgiácủadântộccòntiếngnướcngoàichỉlàmộtphươngtiệnđểchúngtagiaolưuvớithếgiới.“Tiếngmẹđẻ”làngônngữcủadântộcmình,làtiếngnóigốccủaôngbà,chamẹ,…từngànđờixưa.“Tiếngnướcngoài”chỉchungmọingônngữkháckhôngphảitiếngmẹđẻ.Chúngtacầnthựchiệnsongsongcảviệctraudồitiếngmẹđẻvàhọctậptiếngnướcngoài.Bởimỗingườisinhrachínhlàtừvănhóa,truyềnthống,bảnsắcdântộc.Tađượcnuôidưỡngtừnhữnglờiruầuơcủabàcủamẹ,trưởngthànhtừchínhthứngônngữgiảndị,mộcmạcmàsâusắcấy.Bêncạnhđó,ngoạingữcũnggiúpchúngtacóthểhộinhập,mởmangtrithức…Giữgìntiếngmẹđẻkhôngcónghĩalàbàitrừnhữngngônngữkhácmàcầnsửdụngtiếngnướcngoàisaochophùhợp,khôngđượclạmdụngquámức.Sửdụngtiếngnướcngoàimộtcáchbừabãi,thậmchícònsailệch,ảnhhưởngđếnsựtrongsángcủatiếngViệtkhônglàmcácbạnsangtrọnghơnmàchỉhạthấpchínhgiátrịconngườibạn.RấtnhiềunhữngngườithànhcôngtrêntrườngquốctếnhưGSNgôBảoChâuhay“thầnđồng”ĐỗNhậtNamnhưnghọvẫndùngtiếngViệttronggiaotiếphaycácbàiviết,tiếngnướcngoàichỉxuấthiệnkhithựcsựcầnthiết.Nhưngnhiềungườiquanniệmrằngcôngviệckhôngcầnđếnngoạingữthìkhôngcầnhọc.Đólàsuynghĩkhôngtoàndiệnbởingoạingữkhôngchỉlàcôngcụlàmviệcmàcònlàconthuyềnđưatakhámphávớinhữngquốcgiakhác.Vìvậy,mỗichúngtabêncạnhviệcgìngiữnhữnggiátrịtruyềnthốngcủatiếngViệtcònphảikhôngngừnghọchỏithemnhữngngônngữmới,đểcuộcsốngthemnhiềumàusắchơn.Vớitôi,tiếngViệtgiúptâmhồntôitrongsánghơn,bìnhyênhơncònnhữngngônngữkhácsẽgiúptrítuệtôiđượcmởmang,giàucóhơn.Hãyluônđểtiếngmẹđẻvàtiếngnướcngoàilànhữngchiếcchìakhóađưatađếnvớithếgiới.Đề6:Hãytrìnhbàycủaanh/chịvềthôngđiệptrongbàithơsau:“Háibônghoanhỏbénàyđirồicầmlấyđừngtrùtrừanhạ.Emsợhoasẽrũcánhvàrơivàocátbụimấtthôi.Nếutrênvònghoađãkếtkhôngcònchỗthìcũngnênbằngtaymìnhanhạquavachạmđớnđaubanvinhdựchohoamàngắthoađi.Emsợngàysẽhếttrướckhiembiếtvàthờigiandânghiếnquađi.Tuysắcchẳngthắmtươihươngkhôngngàongạtsonghãydùnghoanàymàhiếndânganhạvàháihoakhithờigiancònđóanhơi.”(Bàithơsố06–tríchLờidâng,Tagore)Chúngtavẫnthườngquenvớisựtiệnnghi,giàucóhaysungtúcmàquênđisưmệnhhiếndângvớixãhội,vớicuộcđời.VàđạithihàoTagoređãdànhnhữngýthơcủamìnhđểnhắngửithôngđiệpvôcùngýnghĩavềsựhiếndângtrongcuộcđời“Háibônghoanhỏbénàyđirồicầmlấyđừngtrùtrừanhạ./Emsợhoasẽrũcánhvàrơivàocátbụimấtthôi./Nếutrênvònghoađãkếtkhôngcònchỗ/thìcũngnênbằngtaymìnhanhạ/quavachạmđớnđaubanvinhdựchohoamàngắthoađi./Emsợngàysẽhếttrướckhiembiếtvàthờigiandânghiếnquađi./Tuysắcchẳngthắmtươihươngkhôngngàongạtsonghãydùnghoanày/màhiếndânganhạvàháihoakhithờigiancònđóanhơi.”NằmtrongtậpThơdâng,bàithơnhưmộtđóahoaxinhđẹptrongkhuvườnnghệthuậtcủaTagoremangquanniệmvềtìnhyêuvàcuộcsốngvôcùngcaođẹpcủanhàthơ.Tagoregửigắmtronghìnhtượngbônghoatoànbộvẻđẹpcủatrầnthế,trọnvẹntìnhyêucaođẹpcủangườicongáigửiđếnngườimìnhyêu.ThơTagorethườnggiàuhìnhảnhtượngtrưng,đóahoangoàimangsứmệnhcủacáiđẹpcònlàẩndụchohìnhtượngcôgáiđangyêuvàkhátkhaođượcdânghiếntrọnvẹntráitim,tuổitrẻ,vẻđẹp,độtươithắmchotìnhyêu.Khátvọngấylạilàtượngtrưngchokhátvọngdânghiếntoànbôtâmsức,tàinăngđangnởrộcủaTagorechonghệthuật,chocuộcđời.Bàithơgửigắmthôngđiệpcủatácgiảđếnvớimọingười:Hãydânghiếntấtcảchocuộcsốngngaykhibạncóthể,bởithờigiantrôiquasẽbiếncái“cóthể”thànhcái“khôngthể”bấtcứlúcnào.Khátvọngdânghiếnlàkhátvọngvôcùngcaođẹp,giúpconngườiphấnchấntrongcuộcsống,cóđộnglực.NgườicáchmạngTốHữuđãkhaokhát“Sốnglàchođâuchỉnhậnriêngmình”đểlờithơôngsonghànhcùngcáchmạngvàthúcgiụccontimchiếnđấugiànhchiếnthắng.VàBácHồđãdânghiếncảcuộcđờimìnhvìcuộcđờichungcủabiếtbaongườicùngkhổ“nângniutấtcảchỉquênmình”.Đặcbiệtcónhữngconngườitưởngchừngnhưkhôngcóđủđiềukiệnđểsốngnhưnhữngngườibìnhthườngkhác,nhưnghọvẫnnỗlựcvươnlênđểgópsứcmìnhchođấtnước.Đólànhữngtấmgươngtànnhưngkhôngphế,truyềncảmhứngđếnbiếtbaongườichúngta.Vậyphảichăngnhữngngườikhôngbiếttrântrọngtừnggiâyphútđểdânghiếntrọnvẹnlàđangsốnghoài,sốngphí?Từsuynghĩđếnhànhđộnglàcảchặngđườngdài.Mỗikhátvọngcốnghiếncầnđượcthựchiệnngaykhithờigiancònđangưuáichotuổitrẻmỗingười,khitàinăngcònnởrộ,khicảmhứngcònthănghoa.Làthànhviêncủathếhệtrẻ,hãycùngcốnghiếnbằngcảsứctrẻ,hãyđểngọnlửanhiệthuyếtđượcbùngcháymạnhmẽnhất,manghơiấmđếnchocuộcđời.Đề7:PGS.TSVănNhưCươngtừnggửiđếnhọctròcủamìnhtrongngàykhaitrường“Biểnhọclàmênhmông,trongđósáchvởtuyquantrọngnhưngcũngchỉlànhữngvùngbiểngầnbờmàthôi”.Hãytrìnhbàysuynghĩcủaanh/chịvềcâunóibằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Cuộcđờimỗingườiluôncórấtnhiềunhữngthửthách,khókhăncầnphảichinhphục.Vàtrongvôvànnhữngchặngđườngđócómộtvùngbiểnmênhmông,vôtậnmangtên“trithức”màcólẽsẽmấtrấtnhiềuthờigianđểtavượtqua.Nhiềungườithườngquanniệmrằngchỉcầnconthuyềncủahọchởđầysáchvởlàcóthểhoànthànhcuộcviễndươngđó,nhưngdườngnhưđóvẫnchưađủ.PGS.TSVănNhưCương–vịthầyđángkínhcủabiếtbaothếhệhọctròđãnhắngửinhữnglờichânthànhnhấtđếnkhôngchỉcácemhọcsinhmàcòntấtcảchúngta“Biểnhọclàmênhmông,trongđósáchvởtuyquantrọngnhưngcũngchỉlànhữngvùngbiểngầnbờmàthôi”.Nếusosánhnhữngvùngbiểngầnbờvớicảđạidươngmênhmôngthìthậtsựquánhỏbé,đặtchânđếnđóchỉgiốngnhưviệcchúngtađangtậplàmquenvớixungquanhđểchuẩnbịchonhữngkhókhăngấpvạnlầnởvùngbiểnrộngkiamàthôi.Vànhữngkiếnthứcnằmtrongsáchvởcũngvậy.Đóchỉlànềntảng,lànhữngthứcănbảnnhấtcòntrithứccủanhânloạilạivôcùngrộnglớn.Cóđượckiếnthứcởsáchvở,chúngtađãcóchomìnhchiếcáophao.Nhưngđểđiềukhiểnmộtconthuyềncòncầnđểncảnănglựcláitàu,kinhnghiệm…Nhưvậy,câunóicủaPGS.TSVănNhưCươngmuốntruyềnthôngđiệpđếnmỗichúngta:Phảichuẩnbịchomìnhnhữngkiếnthứcthậttốttừsáchvởđểđặtnềnmóngchoviệclĩnhhộitrithứcvàđồngthờicầnbồidưỡngthemnănglực,họccảtrongcuộcsống,trongthựctế,việcthựchiệnsóngđôihọcvàhànhlàvôcùngquantrọng.Quảđúnglànhưvậy.Nếuchúngtachỉluôngiớihạnnhữnghiểubiếtcủamìnhtrongnhữngtrangsách,nhữngkiếnthứcđãđượcquychuẩnsẵnmàkhôngbiếttựtìmtòi,khámphá,suynghĩ,sángtạohaykhônghọcvậndụngnhữngkiếnthứcấyvàothựctiễnthìmãimãitríóccũngchỉlàmộtbứctượngvôcùnghàonhoángnhưngvôhồn.Nhưngnếuchỉchútrọngvàothựchành,trảinghiệmnhưngkiếnthứcnềntảnglạirỗngthìsựthựchànhrấtdễsailầm,lệchlạc,thậmchígâynênnhữnghậuquảkhônlường.Khôngaithôngminh,thànhcôngmàkhôngcókiếnthứcvàcũngkhôngaitàigiỏimàkhôngcóthựchành.Thiếumộttronghaiyếutốcóthểkhiếnchúngtatrởnênlạclõngsovớithếgiới.Đãcócâuchuyệnvềcôkĩsưđiệntửcókiếnthứcchuyênmônrấtuyênbácnhưnglạikhôngbiếtđếnđiềuđơngiản“Canhcuacóthểnấuvớigì?”.Nhiềungườilêntiếngbảovệcôgái,cóthểdocôlàmviệcbênnướcngoàinênkhôngquenvớinhữngmónăndândã.Nhưngthửhỏilẽnàotừkhicònbécôchưabaogiờbiếtđếnmónănnày,dùcóthểkhôngbiếtnấuănnhưnghìnhảnhcủabátcanhcuahẳncôđãthấy.VàlàmộtngườiViệtNam,sinhralớnlênởmảnhđấthìnhchữSnhưngnhữngmónăntruyềnthốngcôcũngkhôngbiết.Côcóthểgiỏivềchuyênmônnhưngchínhphầnkiếnthứctừcuộcsống,từtrảinghiệmlạithiếuhụtmộtcáchtrầmtrọng.Mỗichúngtacầnchủđộng,tíchcựchọchỏibằngcuộcsốngcủamình.Cóthểtrongquátrìnhtíchlũytrithứcsẽcónhữngvấpngã,sailầmnhưngđólạilàkhicuộcđờichochúngtathemmộtbàihọcvềthựctế.Hãyluôntrangbịchomìnhcảkiếnthứccơbảntừnhữngcuốnsáchvàcảnhữngbàihọcmàcuộcđờidạychotađểcóthểvượtquabấtkìđợtsónghaynhữngthửtháchtrongquátrìnhchinhphụctrithứcnhânloại.Đề8:Bànvềvaitròcủamộtsốbộmônnghệthuậtnhưkịch,âmnhạc,hộihọa,vũđạo,…trongnhàtrườngphổthông,nhiềungườichorằngcácmônhọcnàykhôngcầnthiếtđốivớihọcsinh;songnhiềungườikháclạichorằngchúngkhôngchỉcầnthiếtmàcònlàsựsốngcòncủanềngiáodụctoàndiệnvàhiệnđại.Anh/chịđồngtìnhvớiýkiếnnào?Hãytrìnhbàybằngmộtđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Xưanay,chúngtavẫnthườngquanniệmgiỏivàthôngminhlàphảivềcácmônkiếnthứctựnhiênhayxãhộimàbỏquahaycoinhẹnhữngbộmônnghệthuậtnhưkịch,âmnhạc,…Vànhiềungườichorằngviệcdạycácbộmônnàyởnhàtrườngphổthônglàkhôngcầnthiếtsongnhiềungườikháclạichorằngchúngkhôngchỉcầnthiếtmàcònlàsựsốngcòncủanềngiáodụctoàndiệnvàhiệnđại.Vậynênđitheochiểuhướngnào?Chúngtacóthểthấytầmquantrọngcủanhữngyếutốnghệthuậttrongcảcuộcsốnghàngngàyhaytrongmôitrườnggiáodục.Nếucuộcsốngkhôngcóâmnhạc,khôngcóhộihọa…thìsẽchẳngcònvẻđẹpcủathẩmmĩ,tâmhồnchúngtakhôngcònđượcthưgiãn,bồidưỡng.Còntrongquátrìnhdạyvàhọc,họcsinhkhôngchỉlĩnhhộinhữngkiếnthứckhoahọcmàcònphảipháttriểnnănglựcsángtạocủacánhân,bồiđắpthịhiếu,nănglựccảmthụthẩmmĩ…quanhữngmônhọcnhưhộihọa,vũđạo,âmnhạc…ỞViệtNamvàcácquốcgiakháccũngđanghướngđếnnềngiáodụctoàndiệnởphổthông.Vìthếviệcxuấthiệncácmônhọchaycáchoạtđộngvềnghệthuậtlàđiềuhoàntoàndễhiểu.Vớitôi,đâylàhướngđiđúngđắnvàcầnthiếtchonhữngthếhệtươnglaicủađấtnước.Kiếnthứckhoahọcvàkiếnthứcthẩmmỹcómốiquanhệnhưhaimặtcủamộttờgiấyvậy,sẽchẳngcótờgiấynàotồntạimàchỉcómộtmặt,chẳngcóaithànhcôngkhichỉsởhữukiếnthứckhoahọchaythẩmmĩ.Nhữngkiếnthứckhoahọcsẽgiúpcácemcóđượcnềntảngđểcảmthụđượcvẻđẹpcủanhữngbộmônnghệthuật.Khôngcósựamhiểuvềcuộcsống,vềtựnhiên,vềxãhộithìkhôngthểlĩnhhộiđượchếtthôngđiệptừnhữnggiaiđiệu,khôngthểhiểuđượcngụýcủahọasĩquanhữngbứcvẽ…Ngượclại,nhữnghoạtđộngnghệthuậtsẽđưađếnchohọcsinhtưduysángtạothẩmmĩđểtăngkhảnăngtiếpthunhữngkiếnthứckhác.Ởcácnướctiêntiến,họđãđưacácbộmônnghệthuậtvàonhàtrườngtừrấtlâu,vừalàmônbắtbuộcvừalàmôntựchọnđểhọcsinhvưađượccungcấpnhữngkiếnthứcnềntảngtrongviệcthưởngthứcvàsángtạonghệthuật,vừađượcbồidưỡngvàpháttriểnnhữngnănglựcchuyênbiệthaynghềnghiệpmàmìnhđịnhtheođuổi.Mộtnềngiáodụctiêntiếnvàthànhcôngkhiđểhọcsinhđượcpháttriểnmộtcáchtoàndiện,đánhthứcđượctiềmnăngcủamỗicánhân.Nhưvậy,bảnthânmỗihọcsinhcầntựchủđộngđịnhhướngconđườngchomình,cầnsongsongpháttriểncảkiếnthứckhoahọcvàbồidưỡngtưduythẩmmĩ.Hãyđểcuộcđờilàmộtvườnhoarựcsắcđadạng,nơiđócónhữngloàihoakiếnthứcđẹpnhất,hoànthiệnnhấtvàhươnghoathẩmmỹngátthơmnhất.Đề9:Viếtđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)trìnhbàysuynghĩvềphátbiểusaucủanhàhoạtđộngnhânquyềnMĩgốcPhi,ngườiđượcnhậngiảiNobelvềHòabìnhnăm1964:“Trongthếgiớinày,chúngtaxótxakhôngchỉvìlờinóivàhànhđộngcủanhữngkẻxấu,màcònlàvìsựimlặngđángsợcủanhữngngườitốt”.TrongmộtbàiphátbiểucủanhànhânquyềnhọcngườiMĩgốcPhi,ngườinhậngiảiNobelvềhòabình,ôngcónói“Trongthếgiớinày,chúngtaxótxakhôngchỉvìlờinóivàhànhđộngcủanhữngkẻxấu,màcònlàvìsựimlặngđángsợcủanhữngngườitốt”.Mộtquanđiểm,nhậnđịnhnếuchỉnghebanđầusẽthấysaothậtxótxavàcayđắngnhưngđóchẳngphảihiệnthực,chẳngphảixãhộimàtavẫnđangsốnghaysao?Vậynênhiểuvềphátbiểuấynhưthếnào?Trướchết,“kẻxấu”mànhànhânquyềnmuốnnóiđếnlànhữngngườinhưthếnào?Đólànhữngconngườicótâmđịaxấuxa,gâyảnhhưởngđếnmọingườivàmôitrườngxungquanh,đếncộngđồng.Vìthế“lờinóivàhànhđộng”củakẻxấuchínhlànhữnglờidốitrá,giễucơt,gièmpha,khíchbác…lànhữnghànhđộngcônđồ,lưumanh,làmtổnhạiđếntinhthầnvàcảthểchấtcủangườikhác,đếnlợiíchchungcủacộngđồng.Vậycòn“ngườitốt”thìsao?Đólànhữngngườicólốisốngđúngđắn,tâmhồnnhânhậu,trongsáng,hiểubiếtđúngsai,phảitráiởđời.Nhưng“imlặng”ởđâylạilàsựkhônghànhđộng,khôngphảnứng,thờơhoặchènnhát,quaylưngvớimọichuyệndiễnraxungquanh.“Sựimlặngcủangườitốt”chínhlàtháiđộthờơ,bàngquan,thiếutráchnhiệmvớicộngđồngcủanhữngngườivốncóbảntínhtốtđẹp.Nhưvậy,câunóiđãđưađếnmộtnhậnđịnh:Bàytỏtháiđộphêphánđốivớinhữngngườicótâmđịađộcác,chuyêndùnglờinóihoặchànhđộnglàmtổnhạiđếnngườikhácvàcảnhữngngườivốncóbảntínhtốtđẹpnhưngthờơ,vôcảm,thiếutráchnhiệmvớicộngđồng.Tạisaochúngtalạixótxavìlờinóivàhànhđộngcủanhữngkẻxấu?Vìnhữngđiềuđótrựctiếplàmtổnhạiđếnmọingười,đếnlợiíchcủacảcộngđồng,khiếnchúngtacảmthấyđauđớn,bấtbình.Vậycònsựimlặngđángsợcủanhữngngườitốtthìsao?Đóchẳngphảilàsựngầmthỏahiệp,mặckệchocáixấucáiáclộnghành,làcáchtiếptaycho“hànhđộngvàlờinóicủakẻxấu”vẫyvùng,“thoảimáiđượcthểhiện”,làcáchgiántiếpgâyhạichocộngđồng,chonhữngngườixungquanhkhihọchẳngthểlêntiếng,khôngquyếtliệthànhđộng.Chúngtacóthểthấynhữngxótxamànhữnglờinóivàhànhđộngcủanhữngkẻxấuđãgâyrachocộngđồng.Biếtbaonhữngvụán,nhữngtộiáckhủngkhiếpxảyrahàngngàytrêncácphươngtiệnthôngtinđạichúng.Rồinhữngvụthamô,thamnhũngcủanhữngvịquanchứckhiếntổnhại,thấtthoátđếntrămnghìntỷđồng–sốtiềnmàcóthểgiúpđỡchobiếtbaongườinôngdânđangcònnghèokhó.Nhưngđángsợkhôngkémcònlàchínhsựtiếptay,thỏahiệpcủanhữngngườitốtbởisựimlặnghènnhát.Chứngkiếntộiácnhưngkhôngmộtaidámlêntiếnghayhànhđộng.Khôngthểphủnhậnrằng,trênthựctế,đãcórấtnhiềungườidámđứnglên,dámbảovệlẽphảinhưngtrongsốđócórấtnhiềungườiđãphảilãnhnhậnnhữnghậuquảđángtiếcvàđángbuồn,tuynhiênhãytintưởngđóchỉlàcábiệtvàtạmthời,kếtcụccuốicùngsẽgiúpmanglạisựcôngbằng,tốtđẹpchoxãhội.Làmộtngườitrẻ,làthếhệtươnglaicủađấtnướchãytựthayđổingaytừchínhmình.Đừngbaogiờtrởthànhchủnhâncủanhữnglờinóivàhànhđộngxấu,hãybiếtdũngcảmđứnglênđấutranhvớicáixấu,cáiác,tuyêntruyền,cổđộngnhữngngườixungquanhmìnhđểtạonênmộtcộngđồngtốtđẹpvàdũngcảm.Hãybiếncâunói“Trongthếgiớinày,chúngtaxótxakhôngchỉvìlờinóivàhànhđộngcủanhữngkẻxấu,màcònlàvìsựimlặngđángsợcủanhữngngườitốt”trởthànhmộtquákhứmãiđượclãngquên,hãyđểtươnglaitrởthànhtốtđẹpvớinhữngngườinhânhậu,mộtxãhộiđầyyêuthương.Đề10:“Mộtthựctếphổbiếnhiệnnaylàvớiđaphầngiớitrẻcáctrườngnghềchỉđượccoilàlựachọncuốicùngkhigiấcmơgõcửacáctrườngđạihọccủahọkhôngđạtđược”(TríchKhôngthểhộinhậpchỉvớikĩsư,tiếnsĩ–NguyễnCôngThảo,báoVietnamnet.)Hãynêusuynghĩcủaanh/chịvềýkiếntrênbằngmộtđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ).Vớimỗichúngta,saukhikếtthúcnhữngnămthángtrênghếnhàtrường,mỗingườilạilựachọnchomìnhmộtconđườngriêngđểđitớithànhcông.Nhưng“Mộtthựctếphổbiếnhiệnnaylàvớiđaphầngiớitrẻcáctrườngnghềchỉđượccoilàlựachọncuốicùngkhigiấcmơgõcửacáctrườngđạihọccủahọkhôngđạtđược”.ViệtNamlàmộtđấtnướcnôngnghiệpphảitrảiquarấtnhiềuvấtvả,khónhọc,laođộngmệtmỏimớimongcóđượccuộcsốngđầyđủ.Dođó,suynghĩvàquanđiểmchorằng:chỉHỌC,HỌCvàHỌCmớicóthểgiúpmìnhpháttriển,thoátkhỏisựnghèokhósaulũytrelàngđãtrởthànhquanniệmănsâuvàotiềmthứcvàsuynghĩcủamỗingười.Vìvậy,đạihọcluônlàmụctiêucaonhấtvàlànơiduynhấtđượcmọingườitheođuổi,cốgắngmọigiáđểđạtđược.Nhưngkhôngphảiaicũngcóđủđiềukiệnhaymaymắnđểbướcvàocánhcửađó.Vàkhiniềmhyvọngbịdậptắtthìnhiềubạntrẻmangtheosựchánnản,buôngxuôi,thấtvọngđểlựachọntheohọcnhữngtrườngnghề.Nếucáctrườngđạihọctậptrungđàotạovềtrithứcnghiêncứuthìkĩnănglàmụctiêuđàotạocủacáctrườngdạynghề.Nếuxéttrêncácphươngdiệnthìđâylàhaiyếutốchủđạođểpháttriểnkinhtếvàđềuđượcđềcaonhưnhau.NhưngởViệtNamthìnghềchỉđượccoilà“Chiếudưới”.Đâykhôngphảimộthiệntượngđơnlẻmàphổbiếntrongcảnước.Nóicáchkhác,nhiềusuynghĩtiêucựccònnghĩrằngvàotrườngnghềlàmộtthấtbạicựckìnặngnề.Điềunàyxuấtpháttừnhiềunguyênnhânkhácnhau.Trướchếtđólànhậnthức.Chúngtavẫnchưathoátkhỏiđượcquanniệmhọcnghềchỉdànhchonhữngcôngviệcchântayvấtvả,phụcvụnhữngcôngviệcthiênvềthểlực,ítcầnđếnnghiêncứuhaysángtạo.Chưatínhđếnthựctếhayhiệuquảcôngviệc,trongcáccuộcthiquốctế,ViệtNamchỉluônđạtgiảivàthànhtíchcaoởnhữngmônthivềlýthuyếtcònnhữngbộmônyêucầukĩnăngthìnướctavẫnrấthiếmkhiđượcvinhdanh.Thiếtnghĩ,chúngtacầnthayđổivềcảnhậnthứcvàhànhđộngđểxóabỏranhgiớigiữahọcđạihọcvàhọcnghề..Chínhsáchpháttriểnnênchútrọngđầutưthemchocáctrườngđàotạonghềđểtạođiềukiệntốtnhấtchoviệchọctập,thựchànhcủahọcviên,giúpđàotạođượcnguồnnhânlựccótaynghềcao.Mỗingườicũngcầnthayđổinhậnthứccủamình.Dùlàpháttriển,đónggópvềtrithứchaylaođộngđểtạoranhữngsảnphẩmhữuhình,cógiátrịvàthiếtthựcthìđềuđượctrântrọngvàcómộtvịtrínhưnhau.Đãđếnlúcloạibỏquanniệmchỉđạihọcmớimanglạihạnhphúcvàthànhcông.Hãycùngthayđổiđểcáctrườngnghềtrởthànhmộttrongnhữnglựachọntíchcựccủathếhệtrẻthayvìconđườngtạmthời,mangtínhgiảiphápkhicánhcửađạihọckhéplại.Đề11:Trìnhbàysuynghĩcủaanh/chịvềhiệntượnghànggiảvàhàngnháixuấthiệntrànlantrongthịtrườnghiệnnaybằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Chuyệnhànggiả,hàngnháiđãdiễnratrongcuộcsốngcủachúngtarấtlâu,thậmchígiờđâydườngnhưxãhộicònchấpnhậnsốngchungvớinóvậy.Nhưngvấnđềđặtraởđâykhôngchỉlàviệcsửdụnghàngtốthayxấu,chấtlượnghaykhôngmàđócònlàlươngtâmcủangườibánhàng,làsựtrungthựccủanhữngngườikinhdoanh.Nếu“hàngthật”lànhữngsảnphẩmđạtchuẩnvềchấtlượng,đãđượccáccơsở,doanhnghiệpkinhdoanhđăngkí,đượcđảmbảoquaquátrìnhkiểmduyệtthìhànggiả,hàngnháilànhữnghànghóakhôngcógiátrịsửdụng,côngdụng;cógiátrịsửdụng,côngdụngkhôngđúngvớinguồngốcbảnchấttựnhiên,têngọicủahànghóa;cógiátrịsửdụng,côngdụngkhôngđúngvớigiátrịsửdụng,côngdụngđãcôngbốhoặcđăngký.ỞViệtNam,chuyệnlàmgiảlàmnháivàăncắpbảnquyền,dườngnhưđãthànhchuyệnhàngngàyởhuyện,đếnmức,ngườitakhôngcảmthấyxấuhổgìcảkhilàmviệcđó.Cólầntôiđimuatươngbần,đãđượcnhắctrướclàmuaởhiệuBàGià,chỗđólàngonnổitiếng.Thếnhưng,khiđếnnơi,thìthấycảmộtdãyphố,cửahiệunàocũngtreobiểnBàGià,hoahếtcảmắt.Cuốicùng,tôipháthiệnracómộtcửahàngtreobiểnBàGiàĐừngNhầmvàquyếtđịnhrẽvào.Ởđó,tôigặpmộtbàgiàtrôngrấtđẹplão,khiđượchỏitạisaocửahàngcủabàtreobiểnlạthế,bànóilàvìkhibàtreobiểnBàGià,ngaylậptứccácnhàkháccũngtreobiểnBàGià.Cựcchẳngđã,bàtreothêmchữĐừngNhầmđểphânbiệtvớinhữngnhàkhác.Nhưngmàtôiđồrằng,mộtngàynàođó,cảdãyphốsẽđầyắpnhữngbiểnBàGiàĐừngNhầm,chẳngkhácnàoyêuquáiđộilốtTônNgộKhôngđểlừagạtĐườngTăng.Baonhiêucánhân,doanhnghiệpViệtNamđãphảicayđắngsốngchungvớilũ,hoặclàthaytênđổihọ,hoặclàrútcụcđãbịchènépbởichínhnhữngkẻlàmgiả,làmnhái,vìkhôngđủsứcđểbảovệbảnquyềncủamình.Cóngườilàmthật,màrútcụckhôngđủtomồm,khôngđủtiềnhaykhôngđủquanhệ,cònbịđổoancholàlàmnhái.Thựcra,việclàmnháikhôngnhữngcóhạichongườilàmthật,màcóhạichochínhngườilàmnháinữa.Tôitinrằng,nếuthựcsựđammê,tìmtòivàđiđếncùngconđườngcủamình,thìairồicũngcóthểtìmramộtcáigìđóriêng,độcđáo,khácbiệt,vàđềucóthểđónggópmộtđiềugìđóchocộngđồng.Bởivìtrithứchaychânlýhayphươngpháphaykĩthuậthaysảnphẩm,làkhôngcógiớihạn,dùhàngnghìnngườicùngtheođuổivàtìmkiếmđichăngnữa,cũngkhôngbaogiờcóthểhếtđược.Thếnhưng,quenvớiviệclàmnháilàmgiả,ngườitadầndầntrởnênlườibiếng,khôngchịuđàosâusuynghĩ,đánhmấtđammêvàbảnsắc,cuốicùngkhôngbaogiờdámđiđếncùngconđườngcủamình,vìthếcũngkhócóthểtạonênmộtcáigìđóthậtsựsâusắc,thậtsựchấtlượng.Cáigìkhôngthựcsựsâusắcvàchấtlượng,thìchỉcóthểhấpdẫnngườitalúcbanđầu,lừabịpngườitatrongchốclátchứkhócóthểpháttriểnmộtcáchbềnvữngđược.Ngườilàmgiảlàmnhái,tưởnglàcóthểđạplêntrênđốithủ,hóaralạiđanggiếtchếtchínhmình.Rồingườisửdụngsảnphẩmhoặctiếpnhậntrithứcthìlạicàngthiệthạihơnnữa,nhưbịlạcvàomatrận,dẫnđếnđánhmấtniềmtinvàonhữnggiátrịchânchính,đánhmấtniềmtinvàoconngười.Đồdùngđánhmấtcóthểmualại,tiềnbạcđánhmấtcóthểkiếmlại,nhưngniềmtinbịmấtthìkhôngbaogiờtìmlạiđược.Thiếtnghĩ,đãđếnlúcchúngtanênchungtayđểloạibỏvấnnạnnày,từcácchếtàixửphạt,lươngtâmcủanhữngngườikinhdoanhchođếnýthứccủangườitiêudùng.Hãyđểxãhộitrởnênvănminhhơn,hiệnđạihơnkhikhôngcòntồntạithựctrạnghànggiả,hàngnhái.Đề12:Trìnhbàysuynghĩcủaanh/chịvềviệcchấpnhậnsựkhácbiệttrongcuộcsốngbằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Xãhộivẫnthườngtônvinhnhữnggìchung,phổbiến,haynóicáchkháclàcóxuhướngtoàncầuvàbỏquanhữnggìkhácbiệt,thậmchílàbàitrừnhữnggìnổitrội.Khácbiệtởđâycóthểlàsuynghĩ,hoàncảnh,thóiquenhayvềnhữngđặcđiểmcơthể.Chúngtarấtkhóchấpnhậnmộtngườinàođócósuynghĩkhácmình,cáchlàmkhácmình,tínhcáchkhácmình,thậmchíchỉđơngiảnlàănmặckhácmình.Vìthế,dùxãhộicóvănminhđếnđâu,thìthậtkhócóthểxóabỏsựkìthịchủngtộc,sựphânbiệtmàuda,tôngiáo.Toàncầuhóahaycácphươngtiệnkĩthuậtcóthểgiatăngkếtnối,rútngắnkhoảngcáchthìràocảngiữacánhânvớicánhân,giữacộngđồngnàyvớicộngđồngkhác,làcáithậtkhócóthểdỡbỏ.Bởikhóchấpnhậnsựkhácbiệtvốnlàbảnnăngnguyênthủycủamọisinhvật,bắtnguồntừđộnglựcduytrìsựthuầnchủngđểsinhtồn.Conngườita,cũngnhưnhữngsinhvậtkhác,vềbảnnăng,làkhóchấpnhậnsựkhácbiệt.Tôinhớkhicònnhỏ,nhàbàtôicó1đàngà,trongđócó1congàbịquèchân,còicọcvàxấuxí.Mỗikhichobọnchúngăn,thìnhữngconkhỏemạnhbaogiờcũnglaođếntrướcvàrấtlâusaucongàquèmớilêlếtchạyđếnsauđểnhặtnhạnhnhữngthứcăncònthừa.Nócũngthườngxuyênbịcảđànxúmvàomổ,trôngrấtđángthương.Vìthế,nósinhravốnđãcòicọc,xấuxí,lạicàngtrởnêncòicọcvàxấuxí.Nếuquansátmộtđámtrẻconđangchơi,thìnhữngđứatrẻxấuxíhơn,yếuớthơnhoặccóchútkhácbiệtgìđótrongcơthể,trongcáchănmặchànhxử,thườngbịxalánh,trêuchọc,thườngbịlôiralàmtròmuavuichocảnhóm.Đôilúc,đókhônghẳnlàbiểuhiệncủamộtđộngcơđộcác,màtôinghĩxuấtpháttừbảnnăngkhóchấpnhậnsựkhácbiệt.Nhưngmà,vềmặttựnhiên,mỗisựsốngđềurấtkhácbiệt.Trongmộtkhurừng,khôngmộtcâynàohoàntoàngiốnghệtmộtcáicâykhác.Trêncùngmộtthâncây,nhưngkhôngchiếclánàogiốngchiếclánào.Tôinghĩ,tạohóađãrấtthôngminhkhitạoranhữngsựsốngrấtkhácnhau,nhưngkhôngmộtsựsốngnàotrongđólàhoànhảo,vìthếchúngphảidựavàonhauđểsinhtồn.Bạnđẹpchínhbởibạnkhônghoànhảo.Ngườikháccógiátrịbởivìhọkhácvớibạn.Việcngườikháckhôngchấpnhậnbạnbởibạnkhácvớihọcũnglàmộtđiềugiảndịhợpvớiquiluậtcủatựnhiên.Khinghĩnhưthế,tráitimbạnsẽcókhảnăngcogiãnhơn,baodunghơnvàtôichắcchắn,bạnsẽcảmthấyhạnhphúchơnrấtnhiều.Cảmgiáchạnhphúcbởimộttráitimbiếtcogiãnđó,tôinghĩchínhlàthứlàmđầycuộcsốngcủachúngta.Đề13:Trìnhbàysuynghĩcủaanh/chịvềýkiếnsaubằngmộtđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ):“Đểgiàusang,mộtconngườicóthểchỉmấtvàinăm,nhưngđểtrởthànhngườicóvănhóacóthểphảimấthàngchụcnăm,cókhicảcuộcđời”(VũKhiêu–Bàiphátbiểunhânkỷniệm1000nămThăngLong–HàNội)Cóthểđãđôilầnbạnnghethấycâunói“Vôvănhóa”haycóthểchínhbạnđãnói,nhưngliệuchúngtacóthựcsựhiểurõvềhaichữ“vănhóa”haykhông?Trongbàiphátbiểukỷniệm1000nămThăngLong–HàNội,họcgiảVũKhiếuđãnói“Đểgiàusang,mộtconngườicóthểchỉmấtvàinăm,nhưngđểtrởthànhngườicóvănhóacóthểphảimấthàngchụcnăm,cókhicảcuộcđời”–mộtlờinhắngửinhẹnhàngmàvôcùngsâusắc.Vănhóalàmộtkháiniệmrộngbaogồmmọilĩnhvựccủađờisống,từkhoahọcchođếnnghệthuật,từđờisốngtâmhồn,tâmlinhđếnthóiquensinhhoạt,thịhiếuthẩmmĩ,giaotiếpứngxử,..củaconngười.CòntrongcâunóicủaVũKhiêulàbànđếnvănhóacủamộtngười.Bằngnhữngmệnhđềtươngphản:giàusang–cóvănhóa,banăm–chụcnăm,cảcuộcđời,nhàvănVũKhiêumuốnkhẳngđịnhsựdàycôngtrongviệcdạydỗ,giáodục,rènluyệnđểmộtconngườitrởnêncóvănhóa.Đólàmộtýkiếnhoàntoànđúngvàxácđáng.Đểgiàusang,mộtconngườicóthểchỉmấtvàibanămthậmchíngắnhơnnữa.Việctạolậpmộtsựnghiệp,cuộcsốnggiàucóvềvậtchấtcóthểchỉmấtthờigianngắnbằngsựcầncùvàsángtạotronglaođộng.Nhưngđểhìnhthànhnềntảngvănhóatrithức,conngườicầnrènluyện,tíchlũytrongkhoảngthờigianhàngchụcnămkhingồitrênghếnhàtrườngvàtrongsuốtcảcuộcđờinhưLêninđãnói:Học,họcnữa,họcmãi.Vàvớigiátrịvănhóatinhthầncũngvậy.Đólàvẻđẹptâmhồnvớicácgiátrịđạođứcnhư:tìnhyêuthương,nhânái,lòngvịtha,khoandung,sựsẻchia,ýthứcdântộc,cộngđồng,tháiđộtrântrọnglịchsử,quákhứ,vănhóagiatiếpứngxửgiữangườivàngườitrongcuộcsống,…Vănhóatrithứcvàđạođứcnhâncáchcủaconngườicómốiquanhệchặtchẽvớinhau.Nhữngngườicótrìnhđộcaothườnglànhữngnhâncáchđángtrọng.Tuynhiênđiềuđókhônghoàntoànđúngvớimọitrườnghợpbởitrênthựctế,nhiềungườicótrìnhđộvănhóacaovẫncóthểcónhữngsuynghĩấutrĩ,vẫncóthểmắcnhữngsailầmtronggiaotiếpvănhóaứngxử.Ngượclại,cónhữngngườidùkhôngđượchọccaonhưngnhâncáchvẫnrạngngời,đángkínhtrọng.Vìvậy,songsongvớiviệcbồiđắptrithứcvănhóa,chúngtacònphảihọclàmngười,tăngcườngrènluyệnkĩnăngsống.Việcrènluyệnđểtrởthànhngườicóvănhóalàquantrọng,cầnthiết.Đểđàoluyệnmộtconngườicóvănhóacầncósựchungtaycủacảgiađình,nhàtrường,xãhội.Nhưngyếutốquantrọngvẫnlàýthứcchủđộngcủamọingười.Khimỗichúngtatựmìnhrènluyện,họchỏithì“vănhóa”sẽhiệnhiệnởmọinơi,cuộcsốngsẽngàycàngvănminh,hiệnđạihơn.Đề14:TrongvănbảnCổngtrườngmởra,LýLanviết:Mẹsẽđưaconđếntrường,cầmtaycondắtquacánhcổng,rồibuôngtaymànói:điđicon,hãycanđảmlên,thếgiớinàylàcủacon.Từsựhiểubiếtvàthựctếcủabảnthân,hãyviếtmộtđoạnvănnghịluậnkhoảng200chữvềtínhtựlậpvàsựchủđộnghòanhậpvớithếgiớixungquanh.Thếgiớingàycàngrộngmởvàconngườicũngcầntựlập,chủđộnghơnđểhòamìnhvớisựchuyểnbiếncủacuộcsống.Vàtrongtâmsựcủangườimẹnhânngàykhaitrườngcủacon,LýLanđãviếttrong“Cổngtrườngmởra”:“Mẹsẽđưaconđếntrường,cầmtaycondắtquacánhcổng,rồibuôngtaymànói:điđicon,hãycanđảmlên,thếgiớinàylàcủacon.”.Đókhôngchỉlànhữnglờiyêuthươngtừtấmlòngngườimẹmàcònlàlờinhắngửirấtýnghĩa:sựdìudắt,chỉbảo,nângđỡcủachamẹlàrấtcầnthiếtnhưngsựtựlập,chủđộngcủamỗichúngtalàyếutốquyếtđịnhsựtrưởngthành,nănglựcvàsựthànhcôngcủamỗingười.“Cầmtayconmàdắt”chínhlàsựdẫndắt,chămsóccủachamẹtrênnhữngbướcđườngđờiđầutiêncủaconnhưngrồiđếnngưỡngcửanàođó,sựdìudắtđósẽthaythếbằngnhữngbướcchâncontựđilàsự“buôngtay”đểconđượctựdo,tựchủ.Lúcấysẽlàlúcconcầnđếnsựcanđảm,bảnlĩnh,khảnăngđểbiếnvạnvậtxungquanhthành“thếgiớicủacon”–contựmìnhkhámphávàhòanhập.Haynóicáchkhác,đóchínhlàkhảnăngtựlậpvàchủđộngcủamỗichúngta.Tựlậplàkhảnăngtựlàmviệc,họctập,giảiquyếtnhữngvấnđềcánhâncủamìnhmàkhôngỷlại,nhờvả,dựavàosựgiúpđỡcủangườikhác.Vàkhibảnthânmìnhtíchcựcthựchiện,khôngchờđợi,khôngphụthuộchoàncảnhthìđóchínhlàchủđộng,mứcđộcaohơncủatựlập.Khôngphủnhậnrằng,sựchămsóc,yêuthương,đùmbọccủachamẹ,ngườithânđốivớichúngtalànhữngđiềuquýgiá,đángtrântrọng,lànềntảngvữngchắcchosựthànhcông.Tuynhiên,yếutốđóngvaitròlàsứcbậtchínhlàsựtựlập.Nógiúpchúngtacóýthứcrènluyệnđểhoànthiệnbảnthân.Sựchủđộnggiúpchúngtavươnlên,thíchnghivớihoàncảnh,vượtquamọithửthách,khônggụcngãlùibướctrướcthửthách.Trongbốicảnhcuộcsốnghiệnđại,tựlậpvàchủđộnglàchìakhóagiúpmỗicánhânpháttriển,khônglệthuộc,pháthuytínhsángtạo.Cónhưvậymớiđếnđượcánhsángcủathànhcông.Chắchẳnchúngtacònnhớ“thầnđồng”ĐỗNhậtNam,dùtuổicònnhỏnhưngemđãtạonêntiếngvanglớntrongvàngoàinướcbằngchínhkhảnăngbảnthân.Khicònnhỏ,chamẹemđãđịnhhướng,dẫndắtemnhữngbướcđầunhưdạyemnênhọctiếnganhnhưthếnàohayrènluyệnrasao.Đểrồisauđóbằngsựtựchủ,emđãvươnlên,nỗlựcbằngchínhđôichâncủamình.Tựlậpbiểuhiệnởcácgiaiđoạnkhácnhautrongcuộcđời,tuynhiênlànhữngngườitrẻđiềunàycàngcầnthiếthơn.Muốnhìnhthànhsựtựlập,chủđộng,cầnxácđịnhrõlốisống,quanniệmsốngdựavàonănglựcbảnthân,phảikhẳngđịnhsựtựtin,tíchlũyrènluyệncáckĩnăngsống,suynghĩđộclập…Đặcbiệtmỗichúngtaphảibiếtlậpkếhoạchchocôngviệc,họctập,bởicómụctiêusẽtạocơhộiđểchủđộngphấnđấu.Tựlậpkhôngcónghĩalàchủnghĩacánhâníchkỷ,xarờimọingườimàngượclạicầnxâydựngtậpthể.Hãytạochomìnhtínhtựchủ,độclậptừsuynghĩđếnhànhđộng,từhọctậpđếnđờisống,từphẩmchấtđếnbảnlĩnh,từcánhânđếncộngđồngdântộcnhưnhàvănNgaPautopxkitừngviết“Dùngườitacónóivớibạnnhữnggìđinữathìbạncứtựtinrằngcuộcđờikìdiệuvàtuyệtđẹp”.Đề15:Cóýkiếnchorằng“Conngườitừngngàythayđổicôngnghệnhưngchínhcôngnghệcũngđangthayđổicuộcsốngconngười”.Hãytrìnhbàysuynghĩcủaanh/chịvềýkiếntrênbằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ)Đãbaogiờbạntựhỏinếumộtngàykhôngcóđiệnthoại,laptophaynhữngđồcôngnghệkhác,cuộcsốngsẽrasao?Chúngtavẫnthườngcoicôngnghệnhưmộtđiềuthiếtyếucủacuộcsốngvànghĩrằngnhữngsựthayđổiđólàdoconngười.Nhưngcóýkiếnchorằng“Conngườitừngngàythayđổicôngnghệnhưngchínhcôngnghệcũngđangthayđổicuộcsốngconngười”.Phảichăngcôngnghệđangngàyngàychiphối,địnhhướnghànhvi,thóiquenkhôngchỉcủacánhânmàcảcộngđồnghaynhiềuthếhệ.ThuậtngữcôngnghệcónguồngốctừtiếngHiLạp,hàmnghĩavềcáccôngcụ,kĩnăngvàmưumẹocủaconngườitrongcáchoạtđộngsống.Ngàynay,côngnghệđượcxemlàhệthốngcácphươngpháp,côngcụvànănglựcgiảiquyếtvấnđềhayquytrìnhtạorasảnphẩm(vậtthểvàphivậtthể).Conngườiđangngàycàngpháttriểncôngnghệnhữngcũngđồngthờilệthuộcvànó,bịnóchiphối.Việcpháttriển,biếnđổicôngnghệlàquyluậttấtyếu,khiconngườichủđộngthaythếphầnquantrọng(cơbản,cốtlõi)haytoànbộcôngnghệđangsửdụngbằngcôngnghệkháctiêntiếnhơn.Côngnghệhiệndiệntrongmọilĩnhvựccủađờisốngvàđemđếnchochúngtanhữnglợiíchkhôngthểphủnhận.Cuộcsốngchúngtangàymộttốthơn,tiếtkiệmsứclaođộng,…Tuynhiên,cũngcónhữngảnhhưởngtiêucựckhisựlệthuộcvàocôngnghệngàycàngcao.Điềuđódẫnđếnviệclườisuynghĩ,lườivậnđộng,nhữngmốiquanhệcũngtrởnenlạnhlùng,khôcứngkhiđasốlựachọnviệcduytrìviệcgặpgỡ,tròchuyện,quantâmchỉquanhữnglờinhắnbằngmạngxãhội.Thếgiớicôngnghệcònkhiếnconngườidễrơivàotrạngtháiảotưởng.Trongthờiđạihiệnnay,vẫncầnthiếtpháttriểncôngnghệ.Tuynhiên,việcsửdụngcôngnghệcầntiếtchế,phùhợp.Cáccơquanchứcnăngcầntăngcườngsựquảnlý,sửdụngcôngnghệđểphụcvụchomụcđíchlànhmạnh,cộngđồng.Vàmỗingườicũngcầncânbằnggiữaviệcsửdụngcôngnghệvàthựchiệntráchnhiệmvớicộngđồng,giađình.Hãyđểcôngnghệtrởthànhcôngcụmộtcáchphùhợpvàhiệuquảvớicuộcsốngcủachúngta.Đề16:Theoanh/chị,ngườiViệtNamhiệnnaycónhượcđiểmcơbảngìcảntrởtiếnbộxãhội?Hãytrìnhbàysuynghĩbằngđoạnvănnghịluậnkhoảng200chữ.Trongcảquátrìnhlịchsửcủadântộc,conngườiViệtNamđãchứngtỏnhữngphẩmchấttốtđẹpcủamình,dũngcảm,xảthânkhichiếnđấuvớikẻthù,cầncùbềnbỉtronglaođộngvàkhôngphảikhôngcósựthôngminh,sángtạotrongcuộcsống.Tuynhiên,khixãhộipháttriển,conngườicầnhìnhthànhnhữngphẩmchấtmớiđểphùhợpvớiyêucầucủatiếnbộxãhội.Nếukhônglàmđượcđiềunày,chínhconngườisẽtrởthànhlựclượngcảntrởsựtiếnbộấy.Thựctếchothấy,ngườiViệtNamhiệnnaycókhánhiềunhượcđiểmcầnthaydổi,khắcphục.Khoahọcngàycàngpháttriển,yêucầuchuyênmônhóangàycàngcao.Mỗiphútgiâyđềucónhữngphátminh,nhữngthànhtựurađờithaythếchocáicũ.Điềuđóyêucầuconngườicũngphảivậnđộng,thayđổitheo.NhưngdườngnhưngườiViệtNamvẫncòncáchsuynghĩbảothủ,coitrọngcáicũ,ngạivàsợthayđổidẫnđếnchậmđổimới,tiếnbộ,thiếusángtạovàchủđộngtrongcôngviệc.Điềunàydẫnđếnhiệntrạngđólàtrướcsựrađờicủarấtnhiềumáymóc,côngnghệsảnxuấtmới,ngườiViệtvẫnđềcaosảnxuấtthủcônghaydâychuyềncũ,dẫnđếnnăngsuấtkém,chấtlượngsảnphẩmkhôngnângcaohaybắtkịpyêucầu.Haycònrấtnhiềunhữngảnhhưởngtiêucựckhác.Nguyênnhâncóthểdẫnđếntừchínhquákhứbịđôhộ,hìnhthành“tâmlýnôlệ”,dễbịphụthuôc,thuđộng,đầymặccảm.Sựảnhhưởngnặngnềcủatàntíchphongkiếnđểlạisựtrìtrệ,bảothủtrongcáchnghĩ.Muốnđổimớichúngtacầnthayđổingaytronghệthốnggiáodục,tíchcựcđàotạothếhệcôngdânbắtkịpđượcyêucầucủathờiđại.Mỗicánhânphảitíchcựcđổimớitưduy,họchỏivàtựrènluyệntácphongnăngđộng,rènluyệnbảnlĩnhvànângcaokhảnăngsángtạođểnămbắtcơhộivàđốimặtvớinhữngthửtháchmới.Việchộinhậpvớicácnướctạocơhộisongcũnglàtháchthứcbuộcchúngtaphảitựđổimớitừtưduy,tácphongchođếntháiđộvàcáchthứclàmviệc.Sựhoànthiện,tiếnbộchungcủatoànxãhộichínhlàquátrìnhtựhoànthiện,pháthuycảmỗicánhân.Đề17:Phảichăngsốngảocónguycơđánhmấtgiátrịthực?Hãytrìnhbàysuynghĩcủaanh/chịbằngđoạnvănnghịluận(khoảng200chữ).Cólẽcụmtừ“sốngảo”đãkhôngcònxalạthậmchíquáquenthuộcvàtrởthànhthóiquencủaxãhội,đặcbiệtlàcácbạntrẻ.Nhưnghiệnnayhiệntượngnàycàngcóxuhướngpháttriểntháiquávàdườngnhưcónhữnghệlụytiêucực.Phảichăngsốngảocónguycơđánhmấtgiátrịthực?“Sốngảo”làkháiniệmchỉcáchsốngtronghoangtưởng,khôngđúngvớithựctạibảnthânhaycốýtựtôvẽchomìnhmộtcuộcsốngtốtđẹp,hoànhảotrongmắtngườikhácmàcuộcsốngđókhácvớithựctại.“Sốngảo”thườngthểhiệnrõnhấtquacáctrangmạngxãhộinhưFacebooj,Instagram,..Còngiátrịthựckhôngchỉdừnglạilàsựthậtvềmỗingườitrongcuộcsốnghằngngàymàcònlànhữnggiátrịtinhthầntốtđẹpvàchuẩnmựcđạođứccủaxãhội.Việcxácđịnhhaigiátrịgiữa“sốngảo”và“giátrịthực”khiếnchúngtaphảisuyngẫm.Hiệntượngsốngảoxuấthiệntrànlandướinhiềuhìnhthức.Cácbạntrẻcóthểkếtbạn,nóichuyện,tâmsựnhữngđiềuthầmkínhaythậmchílàyêuđươngvớinhữngngườimớibiếtquamạngxãhộidùchưahềgặpmặt.Họcòndùngmạngxãhộinhưcôngcụđểkhoekhoangnhữngthứkhôngcóthựccủabảnthânnhưgiàucó,danhtiếng,..Sốngảocònlàgâysựchúý,khiếnmìnhnổitiếngbằngnhữngnộidungkhônglànhmạnhhaybịađặthaythườngxuyêntrởthành“anhhùngbànphím”,dùnglờinóihoamĩ,tỏramìnhvănminh,nhânái,…Cáchsốngnàytạoramộtthếhệchìmđắmtrongảovọng,thíchkhoekhoang,dốitrá,chỉcốtôvẽchohìnhảnhbảnthânbằngnhữngthứkhôngtồntại,phớtlờcuộcsốngthựctế.Vàkhitrútbỏvẻngoàihàonhoángtrởvềcuộcđờithực,họlạlẫm,khôngxácđịnhđượchướngdicủachínhmình,làmphântán,ảnhhưởngđếnhọctậpvàlaođộngcũngnhưcácmốiquanhệthực.Sựtăngchóngmặtcủacáctrangmạngxãhội,sứchútcủanhữngnút“like”,nhữnglờicatụngảokhiến“sốngảo”trởthànhcănbệnhkhóchữa,ảnhhưởngđếnnhâncách,tinhthầncủagiớitrẻ.Mỗichúngtacầntựýthứcsaochoviệcsửdụngmạngxãhộihaycôngnghệmộtcácphùhợp.Phảinhìnnhận,đánhgiáđúngbảnthânvàhiệnthựccuộcsống,khôngchạytheoxuhướng.Nhữngmốiquanhệtrênmạngcóthểđúngđắnnếutabiếtcânbằng,hàihòavớicuộcsốngthựctại.Hãychủđộngthayđổi,điềuchỉnhlạicáchsống.Côngnghệlàcondaohaylưỡi.Nếubiếtcáchsửdụngđósẽlàcôngcụvôcùnghiệuquảnhưngchỉcầnnhìnnhậnsainósẽlàcondaogiếtchếttâmhồnbạn.Đề18:Hãytrìnhbàysuynghĩcủaanh/chịvềquanniệm“Cóbacáchđểtựlàmgiàumình:mỉmcười,chođivàthathứ”(TheoHạtgiốngtâmhồn–NXBTổnghợpTPHCM,2008)Đãcókhinàobạnthửhỏiliệucuộcsốngcủamìnhgiàucóhaykhông?Vàgiàucómàtôimuốnnóiđếnởđâylàgiàucóvềtinhthần.Cóýkiếnchorằng“Cóbacáchđểtựlàmgiàumình:mỉmcười,chođivàthathứ”nhắnnhủmỗichúngtavềcáchnuôidưỡngtâmhồn.“Tựlàmgiàumình”chínhlàtựnuôidưỡngvàbồiđắpnhâncách,tâmhồnbêntrong.Vàcóbacáchđểgiúptalàmviệcđó:“mỉmcười”–biểuhiệncủaniềmvui,sựlạcquan,yêuđời;“chođi”làbiếtquantâm,chiasẻvớimọingườivà“thathứ”làkhitabaodung,độlượngvớilỗilầmcủangườikhác.Tâmhồnconngườisẽtrởnêntrongsáng,giàuđẹphơnnếubiếtlạcquan,sốngsẻchiavàrộngmởtấmlòngvớimọingười.Tavẫnquenvớicâunói“Mộtnụcườibằngmườithangthuốcbổ”.Lạcquan,yêuđờikhôngchỉgiúpconngườivượtlênkhókhăn,thửtháchmàcòntạoniềmtinvềbảnthânvàgiúptahướngđếnkhátvọngtốtđẹp.Vàkhitabiếtsẻchia,quantâmđếnnhữngngườixungquanhlàtađãchiếnthắngsựvôcảm,íchkỉđểsốnggiàutráchnhiệmvàyêuthươnghơn.Manglạiniềmvuichongườikháctasẽthấythanhthảntrongtâmhồn,đượcsựtinyêu,tôntrọngcủamọingườivàchắcchắnkhitagặpkhókhănsẽnhậnđượcsựgiúpđỡcủangườikhác.Vànếumuốntrútbỏđaukhổ,thùhậnđểsốngthanhthảnvàmanglạiniềmvuichomọingườithìhãybaodung,độlượnghơn.Ngoàisựlạcquan,sẻchia,độlượng,conngườicòncóthểbồiđắp,nuôidưỡngtâmhồnmìnhbangnhữngứngxửtốtđẹp.HãyxemcáchdântộcViệtNamthathứchokẻthùxâmlượcđểthấyđưọctruyềnthôngnhânđạo,nhânáicủaôngchatađángkhâmphụcđếnnhườngnào.TrongBìnhNgôđạicáo,NguyễnTrãiviết:“MãKì,PhươngChínhcấpcho00chiếcthuyền/VươngThông,MãAnhcấpchohàngnghìncỗngựa.”TrongTuyênngônđộclập”Bácđãkhẳngđịnh:Tuyvậy,dântộcViệtNamtrướcsauvẫngiữtháiđộkhoanhồng,nhânđạovớikẻthùthấtthế...Hẳnlàkhiviếtlạinhữnghànhđộngkhoandung,nhânđạoấycủadântộcta,cáctácgiảphảitựhàobiếtbao!Sựgiàucóvềtâmhồncóýnghĩaquyếtđịnhsựhoànthiệnnhâncáchcủamỗingười.Mỗichúngtacầncóýthứcgìngiữvàbồiđắpđểđờisốngtinhthần,tìnhcảmcủabảnthânkhôngbịxóimònvàchaisạnbởimặttráicủacuộcsốnghiệnđại.Đểlàmđượcđiềuđó,hãybắtđầutừnhữngtháiđộsốngtíchcực,cóýnghĩavớibảnthân,giađìnhvàxãhội.Đề19:Anh/chịhãynêusuynghĩcủamìnhvềsựbiếnđổikhíhậuvànhữngthiêntaigầnđây?Nhânloạiđangđứngtrướcnguycơbịdiệtvongdotácđộngcủanạnônhiễmmôitrườngdẫnđến“sựbiếnđổikhíhậuvànhữngthiêntaigầnđâynhưđộngđất,sóngthần,núilửa…đanggâynênnhữnghiểmhọakhônlườngchonhânloại”Từvàinămtrởlạiđâynhânloạiphảiđứngtrướcnhữngđedọacủathiênnhiên,thiêntaivàdịchbệnhgâynguyhạichođờisốngconngười.Cònnhớnăm200,sóngthầnđãcuốntrồihàngchụcngànngườiởTháiLanvàIndonesia.Năm2008,độngđấtlàmtanhoangTứXuyên(TrungQuốc).Ngàycàngnhiềulàng“ngthư”xuấthiệnởViệtNamvàthếgiới…đâylànhữngconsốđángbáođộng,chothấysựnổigiậncủathiênnhiêntrướcnhữngsailầmcủaconngười.Nguyênnhândẫnđếnnhữnghậuquảtrênlàdo:Sựtácđộngcủaconngườitớithiênnhiênnhư:chặtphárừngmấtcânbằngsinhthái,sửdụnghóachấtnhưthuốcsâu,thuốccỏthiếukhoahọc.Rồikhóithảicôngnghiệp,khóithảiđôthịlàmthủngtầngZôngâynênhiệuứngnhàkínhvàtìnhtrạngnóngdầnlêncủatráiđất.Conngườikhôngngừngxâydựng,đụckhoéttráiđất,xâyhầm,khaithácmỏlàmbiếndạnglớpvỏtráiđất.Conngườivớinhữnghậnthù,thamvọngbáchủthếgiới,khôngngừngchạyđuavũtrang,sảnxuấtvũkhíhóahọc,bomđạn,gâychiếntranhliênmiên…Tấtcảsẽdẫnđếnsựgiậndữcủathiênnhiênvàbáohiệusựdiệtvongcủatráiđất.TheolịchcủangườiMayanăm2012lànămtậnthế,nhàtiêntriVangadựđoán:saunăm2010sẽlàđộngđất,núilửavàsóngthần…nayđangtrởthànhsựthật.Hãychungtaybảovệmôitrườngbằngnhữnghànhđộngthiếtthực:Khôngđượcđốtphárừng,khaitháckhoángsảnmộtcáchbừabãi,gâyhuỷhoạimôitrường,làmmấtcânbằngsinhthái.Khôngthảidầu,mỡ,hoáchấtđộchại,chấtphóngxạquágiớihạnchophép,cácchấtthải,xácđộngvật,thựcvật,vikhuẩn,siêuvikhuẩnđộchạivàgâydịchbệnhvàonguồnnước;khôngchônvùi,thảivàođấtcácchấtđộchạiquágiớihạnchophép;cácquốcgiacamkếtkhôngsửdụngvàsảnxuấtvũkhíhóahọc,khônggâychiếntranh;nếudùngđiệnhạtnhânphảicóquytrìnhchặtchẽđểbảoquảntránhsựcốkhủngkhiếpnhưvụnổlòphảnứnghạtnhânởNhật(2011),vụnổlòhạtnhânChecmobưnởNga(1986)gâybaođauthươngchoconngười.Đề20:Bànvềthắngvàbại,dạivàkhôntrongcuộcsốngTrongcuộcsốngkhôngthắnglợinàomàkhônggặpnhữngkhókhăn,thửthách,khôngmộtthànhcôngnàomàkhôngphảibướcquachônggai.Cáichínhlàmỗichúngtacókiêntrì,nhẫnnạivàquyếttâmvượtquanóđượchaykhông?.Trongbàithơ“Dậymàđi”củaTốHữucócâu:“Aichiếnthắngmàkhônghềchiếnbại/Ainênkhônmàchẳngdạiđôilần”…Trướchếtchúngtacầnhiểuđượcchiếnthắng,chiếnbại,khônvàdạitronghaicâuthơtrên.Cũnggiốngnhưmộtcuộcchạyđuangườicóthểlựckhỏe,kĩthuậtchạytốtthìsẽđếnđíchsớmhơncònngườivềsaulàngườithuacuộchayngườivềtrướctiêngọilàngườichiếnthắng,cònlạilàngườichiếnbại.Suychocùng,chiếnthắnglàđạtđếnmốcquyđịnhmộtcáchnhanhnhất,tốtnhấtđạtchỉtiêuđặtravàhàilòngvớikếtquảđó.Cònchiếnbạilàngườicókếtquảsaucùng,bịtrượtvàkếtquảđókhôngnhưmongmuốn.Kháiniệm“khôn”và“dại”nghĩalàkhôngaisinhramàcóthẻhiểuhết,cóthẻbiết,cóthểcókiếnthứcđượcmàphảiquamộtquátrìnhrènluyện,tiếpthumớicóđược.“Khôn”ởđâylàsựthôngminh,lanhlợimàcáitráicủanólà“dại’-hànhđộng,suynghĩngốcnghếch,lệchlạc.Vớicáchsửdụnghaicặptừtráinghĩatronghaicâuthơđãlàmnổibậtýnghĩasâusắcmànhàthơmuốngửiđếnngườiđọc,ngườingheđồngthờiôngcũnglàmtoátlênmộtchânlýsángngời,đólà“trênconđườngthànhcôngluôncóthấtbại”haytụcngữcũngcócâu:“thấtbạilàmẹthànhcông”.Chiếnthắngởđâytrướchếtlàphảichiếnthắngchínhbảnthânmình,chiếnthắngcái“con’giữlấyphần“người”trong“conngười”.Việcấykhôngmấydễdàngnhưngcũngkhôngphảilàkhônglàmđược.mỗichúngtarènluyệntínhkiêntrì,cầncù,chịukhócóvậymớidànhchiếnthắngtrongcuộcchạyđuavớisựpháttriểncủaxãhội.Trênconđườngđờicũngvậy,họctậprồitìmviệclàmvàbắtđầucuộcsốngtựlậprấtkhó,nhấtlàconđườnglậpnghiệp.Khôngphảikiếnthứchọcởnhàtrườngluônđượcápdụngngoàithựctế,nóphảiquasựsuynghĩ,tưduymớithựchiệnđược.Nếuconđườnglậpnghiệpấytrơntru,bằngphẳngắtsẽkhôngcókếtquảnhưmongmuốn,phảicóthấtbạiđôilầntamớitìmđượccáihay,cáiphươngpháptốiưuđểcóhiệuquảcaotrongcôngviệc.Hơnhếtlàsẽrènluyệnđượcđứctínhchịukhó,kiêntrì,biếtcáchđốimặtvớikhókhăn,thửtháchvàvượtlênchínhbảnthânmình.Thấtbạikhôngphảilàcáixấu,cáikhôngtốtmànólàmộtvậtcản,mộtchướngngạivậttrênconđườngthànhcông,chỉcầnbiếtcáchvượtquađượcnólàsẽđếnđích.Nhiềungườikhigặpkhókhănlạichùnbước,cósuynghĩtiêucựcvềbảnthân,tựtivàbỏcuộc…Khôngphảiđườngđikhómàlòngngườixợkhó,xợvượtsuốilộiđèo…Việcđólàkhôngnên.Cũngnhưtrongnhữngnămthángđấutranhgiankhổchốngngoạixâm,đãcórấtnhiềuanhhùngđãhisinh,đãtừngthấtbạidướitaybọnngoạixâmsongcàngkhổcàngthôithúctinhthầnchiếnđấucủahọđểrồikếtthúcthắnglợi,kéocaolácờđỏsaovàng.Làhọcsinhđôikhigặpnhữngbàitoánkhó,nhiềulúcmuốnbuôngbútvìkhônglàmđượcnhưngnếucótinhthầntựgiác,hamhọchỏichúngtasẽlàmđược,tìmđượcđápánđúngcóthểbằngnhiềuphươngphápgiảikhácnhau.Tìmđượcnhữngẩnsốkiabằngchínhmình,bằngcáicáchbiếtvượtlênkhókhănấybạnsẽcảmthấyvuihơn.Nhưngcũngcólúcphảisaivìbàikhó,lúckhôngtìmrađápánđúng,cũngđừngnênnảnlòng“họcthầykhôngtàyhọcbạn”,thầycôvàbạnbèlàquyểnsáchgiảtốiưuchomỗichúngta.Nhưmộtquyluậtchosựthànhcông,chiếnthắngluôncóthấtbại,nhữnglầnvấpngã.Songđừngvìthếmànảnlònghãytìmcáchđứngdậyvàbướctiếpđếnphíatrước,conđườngthànhcôngkia.